Achterdochtig volkje, die Britten. Afgelopen donderdag zei Barack Obama tijdens een
persconferentie (met David Cameron aan zijn zijde) dat het Verenigd Koninkrijk volgens hem beter deel van de Europese Unie kan blijven want anders lopen de Britten tijdens toekomstige onderhandelingen een groot risico:  “The UK is going to be in the back of the queue”. (Lees hier in The Guardian).

Queue, zei hij, queue! En niet line wat je zou verwachten, want Obama is een Amerikaan, en Amerikanen zeggen line als ze queue bedoelen. Het kán niet anders of Cameron, die
immers ook hoopt dat het Verenigd Koninkrijk binnen de EU blijft, had hem dat ingefluisterd. Als hij gezegd zou hebben: The UK is going to be in the back of the line (want Amerikaans-Engels) zou het, volgens de complottheoretici (waaronder de onvermijdelijke Nigel Farage) een stuk minder “inmenging in binnenlandse aangelegenheden” zijn.

Farage-aanhangers vonden uit dat in de 358 speeches en persconferenties van Obama die op deze website verzameld zijn 1.162.735 woorden staan, waarvan 130 maal line en niet één keer queue. Dát moet toch wel betekenen dat Obama’s gebruik van queue politiek gemotiveerd was. Prompt was er echter iemand anders die aan kon tonen dat Obama wel degelijk het woord queue kende en zeker op drie momenten publiekelijk had gebruikt. Lang leve het Internet…

We hebben het op deze plek al eerder over gehad (met name in Consistency 3, hier te lezen): het is slimmer om je publiek niet te verwarren door in één tekst verschillende spellingsmogelijkheden door elkaar te gebruiken. Als je een woord op z’n Brits-Engels spelt, gebruik dan niet een ander woord met een Amerikaans-Engelse spelling later in de tekst. Hetzelfde geldt voor woorden: schrijf niet dat een truck (AmEng) petrol (BrEng)
gebruikt of een lorry (BrEng) gas (AmEng) nodig heeft. Jammer genoeg gebruikte Obama tijdens de bewuste persconferentie geen andere voorbeelden.

Meer voor de hand ligt daarom dat Obama heel goed in de gaten had dat hij Britten voor zich had, Britten die (een fractie van een seconde) sneller zouden begrijpen waar hij het over had als hij het woord queue gebruikte dan wanneer hij het woord line zou gebruiken. Met andere woorden: hij paste zich aan aan zijn publiek. Dit is volledig in overeenstemming met wat ik hier de afgelopen drie weken heb geschreven: het is de (ditmaal: Brits-Engelse) omgeving die het taalgebruik bepaalt…

Zo gek is dat verder niet: de (vorige) Prime Minister van Australië, Tony Abbott, gebruikte in 2014 in een zelfde speech het woord car park (BrEng) voor een Australisch gezelschap (lees hier) en parking lot voor een groep van Japanse journalisten (lees hier). Weer een voorbeeld van je aanpassen aan het publiek.

De vraag waarom het in de ene variant queue is en in de andere variant line, is moeilijker te beantwoorden. Hoogstwaarschijnlijk omdat het woord met de Romaanse oorsprong (queue als Frans voor staart) minder goed aansloeg in de Amerikaanse melting pot (niet alleen sociaal, maar ook taalkundig) dan het woord met de Germaanse oorsprong line. Ook in het Nederlands bestaat officieel het woord “queue”, maar we gebruiken altijd “rij”.

Ook op het gebied van Legal English zijn er legio voorbeelden te bedenken van begrippen die hetzelfde betekenen maar in verschillende landen anders heten. Wat te denken
bijvoorbeeld van “conservatoir beslag” dat in de VS attachment heet, en in GB seizure? Of het reeds eerder besproken Britse barrister/solicitor en Amerikaanse attorney-at-law (in What’s in a word 17).

Maar misschien is deze glaswaterstorm ook wel toe te schrijven aan de welhaast fundamentalisch-conservatieve uitingen van de Brexit-clan: “Blijf met je Poten van Onze Taal af”, ja zelfs óók als je een native speaker of English bent.

PS:
Er zijn nog plaatsen beschikbaar voor de workshops Legal English Writing Skills, 1 & 8 juni in Den Haag en 3 & 10 juni in Amsterdam, klik hier voor meer informatie.