Vorige week blogden we over het juiste Engelse woord voor een
Nederlandse ‘curator’ (hier nog eens te lezen). We sloten af met een meerkeuzevraag en kregen daar ongeveer 15 reacties op. De meeste mensen hadden het goed: liquidator

Misschien hadden die mensen de Europese insolventieverordening er even bij gepakt (Verordening (EG) nr. 1346/2000 van de Raad van 29 mei 2000 betreffende insolventieprocedures). De Engelse versie van de Europese verordening gebruikt namelijk ook liquidator waar in de Nederlandse versie ‘curator’ staat. Maar dit is niet de enige reden waarom ik
liquidator de beste vertaling vind. De woorden trustee en receiver, die je veel gebruikt ziet, scheppen te veel verwarring. Geen van beiden wordt door de rechter benoemd (of bijna nooit) en de Engelse receiver treedt bovendien alleen in specifieke gevallen op.

Alle Engelse termen nu op een rijtje. AE (Amerikaans Engels) staat bij juridische terminologie voor het recht van de Verenigde Staten. BE (Brits Engels) gebruik ik gemakshalve als aanduiding voor terminologie in het recht van Engeland en Wales. Schotland heeft zijn eigen faillissementsrecht en dat recht heeft vaak wéér andere terminologie.

Trustee en liquidator in een chapter 7 bankruptcy (AE)
De trustee is in de Verenigde Staten de door de U.S. Trustee (of in sommige gevallen door de rechter), dan wel door de schuldeisers benoemde persoon, die de boedel beheert. De U.S. Trustee is een ambtenaar van het ministerie van justitie die door de attorney general wordt benoemd om een failliete boedel te beheren en af te wikkelen. Let wel, deze ‘curator’ wordt dus NIÉT door de rechter benoemd en hoeft ook geen jurist te zijn. De trustee mag ook de bedrijfsactiviteiten voortzetten, maar heeft voor bepaalde activiteiten toestemming van de rechter nodig. Waar het gaat om de uiteindelijke vereffening, komt ook een liquidator in beeld, de persoon die speciaal wordt aangewezen om activa te verkopen (to wind up business affairs by selling the assets).

Trustee in bankruptcy (BE)
Trustee wordt in Engeland en Wales alléén gebruikt in de context van het faillissement van natuurlijke personen. In het Schotse recht wordt het woord in een ruimere context gebruikt, maar daar ga ik hier verder niet op in.

Receiver (AE)
In de Verenigde Staten is een receiver een onafhankelijke persoon die door de rechter, door een bedrijf of door een schuldeiser wordt benoemd om goederen waarop een vordering rust (bijvoorbeeld in faillissement of anderszins) veilig te stellen of te gelde te maken. Een receiver kan dus ook buiten een faillissement optreden.

Administrator, receiver en liquidator: Insolvency Practitioner (BE)
Deze personen zijn allemaal insolvency practitioners (IPs) en kunnen worden benoemd door verschillende partijen en instanties, bijvoorbeeld door een betrokken bank, een schuldeiser, de rechter of door het bestuur van een vennootschap. Een insolvency practitioner hoeft geen jurist te zijn, hij moet wel een licentie hebben om als ‘IP’ op te kunnen treden. De insolventieprocedure in Groot-Brittannië (ook in Schotland dus) bestaat uit twee fasen: de administration en de liquidation; beide kunnen voluntary en compulsory zijn.

De IP kan op verschillende manieren bij een (dreigend) faillissement betrokken worden. De IP is primair verantwoording verschuldigd aan de schuldeiser(s) die hem heeft of hebben benoemd. In een compulsory liquidation handelt de IP ook als een officer of the court en
dient zich onafhankelijk op te stellen. Let wel, een IP is dus géén solicitor.

De rol van de IP
1. De IP als administrator
De IP kan als administrator worden benoemd door de rechter of buiten de rechter om door een bepaalde schuldeiser. Deze administrator is ook degene die in voorkomende gevallen bij een pre-pack betrokken is. De administrator zorgt ervoor dat de bedrijfsactiviteiten waar mogelijk voortgezet worden. Een beetje zoals onze bewindvoerder dus.

2. De IP als administrative en fixed charge receiver
Als er sprake is van een floating charge of debenture (leningen waaraan bepaalde zeker-
heidsrechten zijn gekoppeld, waaronder het recht om een receiver te benoemen) op
vrijwel alle activa van een insolvente vennootschap, dan mogen de schuldeisers die floating charge of debenture holders zijn een IP als administrative receiver benoemen om zo hun rechten zeker te stellen. Geheel en al zonder tussenkomst van een rechter dus.

De IP als fixed charge receiver kan ook helemaal op eigen houtje handelen, maar dan alleen wat betreft de fixed asset waar het om gaat.

3. De IP als liquidator
Zijn er nog middelen over na de eerste fase, dan wordt er een liquidator benoemd – behalve de IP kan dat ook een Official Receiver zijn – die de concurrente schuldeisers gaat uitbetalen. Waar administrators en receivers zich niet alleen met het te gelde maken van de activa maar ook met het runnen van het bedrijf bemoeien, doet de liquidator dat niet. De liquidator gaat verder waar de administrator of receiver ophoudt. In een compulsory liquidation (de fase na administrative receivership) komt in dit stadium de rechter er voor het eerst echt aan te pas. Wanneer een willekeurige schuldeiser een verzoekschrift indient voor een winding-up order, dan verwijst de rechtbank de zaak door naar een Official Receiver: een ambtenaar die court official is. Mochten er nog baten zijn, dan organiseert hij een verificatievergadering waarin dan een liquidator wordt benoemd – een IP. In geval van een voluntary liquidation is tussenkomst van een rechter niet nodig.

Ook op dit rechtsgebied zijn er nogal wat verschillen tussen het Nederlandse en het Anglo-Amerikaanse recht. En ook hier moet je eerst weten wat een bepaalde term in het Anglo-Amerikaanse recht precies betekent voor je dat woord als vertaling voor een Nederlandse juridische term gebruikt!

Faillissementsrecht – Insolvency law (1 van 2). Het ene Legal English is het andere niet… Net als in het verbintenissenrecht, bestaan er ook in het faillissementsrecht nogal wat verschillen tussen civil law en common law. Zelfs bínnen common law-landen zijn er
verschillen. In het Amerikaanse recht enerzijds en het recht van Engeland/Wales/Schotland anderzijds zijn de procedures niet hetzelfde en wordt lang niet altijd dezelfde terminologie gebruikt. In deze blog passeert een aantal woorden uit het Anglo-Amerikaanse
faillissementsrecht de revue – met aan het eind een meerkeuzevraag: wat is de beste
vertaling voor het Nederlandse “curator”?

Nederlandse juristen vertalen “curator” maar al te graag als trustee in bankruptcy of
bankruptcy trustee of ook als receiver. Een trustee zou dan voor de afwikkeling van de
failliete boedel van een natuurlijke persoon zorgen en een receiver voor die van een rechtspersoon. Nu vind ik het een beetje raar om de curator te tooien met de naam van een juridische figuur die in het Nederlandse recht helemaal niet bestaat: trustee: beheerder van een ‘trust’, ofwel (in het geval van een faillissement) een insolvent estate. In het Anglo-Amerikaanse recht is een trustee degene die de trust property namens de beneficiary houdt. De trustee heeft de legal title, de juridische eigendom, terwijl de benificiary de
equitable title heeft, de beneficiaire eigendom. Hoewel het in het faillissementsrecht, zoals gezegd, niet om een trust gaat, maar om een estate, wordt de beheerder vaak wél
aangeduid als trustee.

Een bijzonder vertaling dus, zo lijken we langs een omweg via de trustee in bankruptcy
alweer twee Anglo-Amerikaanse rechtsfiguren (trust en trustee) in het Nederlandse recht te hebben geïmporteerd zonder daar de Anglo-Amerikaanse betekenis aan te geven. De term trustee (in bankruptcy) is, na zo lang gebruikt te zijn geweest, helemaal ingeburgerd in
juridisch Engels sprekend en schrijvend Nederland. Ik denk dan ook niet dat deze vertaling voor “curator” nog uit te roeien is. Terzijde: gebruik voor onze curator nooit het Engelse woord curator, want dat is in het Engels een persoon die wordt benoemd in geval van
handelingsonbekwaamheid van een meerderjarige of een (museum)conservator.

Wat betreft het faillissementsrecht, insolvency law, bestaan er duidelijke verschillen tussen het Engelse en het Amerikaanse recht – beide common law, maar in dit geval toch net even anders. Dit heeft natuurlijk ook zijn gevolgen voor de terminologie.

De termen bankrupt (gebruikt als zelfstandig naamwoord en bijvoeglijk naamwoord) en bankruptcy kunnen in het Amerikaanse recht en het Amerikaanse Engels (AE) zowel
worden gebruikt bij het faillissement van natuurlijke personen als dat van rechtspersonen. In het Britse recht (BE) wordt bankruptcy alleen gebruikt voor het faillissement van
natuurlijke personen; de term liquidation wordt gebruikt voor rechtspersonen – dus waar de Amerikanen het woord bankruptcy gebruiken.

Om het nog ingewikkelder te maken: het AE gebruikt het woord liquidation óók, zoals in de definitie van bankruptcy: “bankruptcy is de liquidation van een natuurlijke persoon of een rechtspersoon” -hier heeft liquidation dus min of meer de betekenis van “vereffening”. Ik laat verder dan maar even buiten beschouwing dat in het alledaagse BE taalgebruik rustig gezegd en geschreven kan worden: the company went bankrupt of nog alledaagser, bust. Dit alles met toestemming van de Oxford Dictionary.

Voor personen verantwoordelijk voor de vereffening van insolvente rechtspersonen – bij ons de curator – gebruikt het AE als gezegd de trustee in bankruptcy of de bankruptcy trustee. Deze trustee is overigens een ambtenaar van het ministerie van justitie en wordt niet door de rechter benoemd. In het BE bestaat er een heel scala aan termen, de schuldeiser kan een administrator of een receiver benoemen en wanneer er op een bepaald moment toch nog een rechter aan te pas komt, wordt er weer een ander woord gebruikt (Official Receiver), allemaal afhankelijk van het stadium waarin de liquidation zich bevindt. Zoals al gezegd, wanneer een natuurlijk persoon failliet gaat, is de
verantwoordelijke persoon de trustee in bankruptcy. Ook hier geldt, net als in het Amerikaanse recht: degene die wij een curator zouden noemen, hoeft dus niet per se door een rechter te zijn benoemd!

Ik ga hier verder niet in op de procedures in de Verenigde Staten en Engeland; ik houd het bij een definitie van het betreffende woord. Overigens, insolventierecht is in de Verenigde Staten federal law en dus voor het hele land hetzelfde. In geval van wat wij het
faillissement van natuurlijke personen of rechtspersonen noemen spreekt men in de Verenigde Staten over een chapter 7 bankruptcy (een verwijzing naar hoofdstuk 7 van de Bankruptcy Code). In Groot Brittanië (dus niet het Verenigd Koninkrijk, dat is met Noord Ierland erbij) is de Insolvency Act 1986 van toepassing, met daarin een aparte regeling voor Schotland. De gang van zaken in het Verenigd Koninkrijk bespreek ik volgende week in meer detail, te meer daar dat onder een Europese verordening (1346/2000) valt.

En dan nu onze meerkeuzevraag:
Wat is de beste vertaling voor “curator” in het faillissement van een rechtspersoon?
a. administrator
b. liquidator
c. receiver
d. trustee in bankruptcy/bankruptcy trustee

Antwoorden kunnen per kerende mail worden ingestuurd. Volgende week komen we
hierop terug (en vooral ook: waarom?)