Consistency (7)

Het was de afgelopen week weer vaak te horen:, de Engelse zangeres Vera Lynn, the
sweetheart of the forces
, met haar, vooral rond Bevrijdingsdag, altijdgroen “The white cliffs of Dover” (hier te beluisteren). De eerste regels luiden: There’ll be bluebirds over, the white cliffs of Dover. En daar begint het gedonder al; bluebirds zijn Amerikaanse vogels en komen in Engeland niet voor…

Brits-nationalistische tekstexegeten hebben lang geprobeerd dit recht te zetten door te zeggen dat het eigenlijk blue birds zijn, blauwe vogels, ofwel: zwaluwen, die zich inderdaad voor de kust van Dover verzamelen voor hun trek naar warmere streken. Of dat we het moeten zien als een metafoor voor RAF-personeel dat inderdaad blauwe uniformen had. Maar in 2007 gaf de toen 90-jarige zangeres toe: It’s American. You don’t get bluebirds over here, do you?

De vrees dat het Amerikaans-Engels hun eigen taal overneemt, zit diep bij de Britten. Zo diep zelfs, dat ze het vaak niet eens over “Brits-Engels” willen hebben, dat is immers de norm, dus waarom niet gewoon “Engels”. Alle afgeleide varianten daarop mogen natuurlijk wél worden aangegeven (Amerikaans-Engels, Euro-Engels etc.).

Twee weken geleden laaide de verontwaardiging weer op. Naar aanleiding van de Notre Dame-brand stuurde de Engelse kroonprins Charles via het Clarence House (zijn residentie)-instagram account een brief aan de Franse president Macron. (Hier te lezen). In zijn brief gebruikte hij de woorden: agonizing, realize en civilization in plaats van de
(vermeende) Britse spelling agonising, realise en civilisation.

De misprijzende reacties waren niet van de lucht:  “Wait what? A British uses ‘realize’ not
realise? Are you an American or the future King?”, “Agonising with a z – that will not do”, “Please ask your secretary not to write Americanised English!”, What hope is there for our schoolchildren, when even HRH starts spelling ‘realise’ with a ‘z’?”, “Why are we eschewing the Queen’s English for Americanisms?“
waren nog de meest behoorlijke reacties. Een dag later waren de complotdenkers aan zet; het was de verderfelijke invloed van Charles’ nieuwste schoondochter Meghan Markle, immers een Amerikaanse? Schreef zij nu al Charles’ brieven?

Zoals het koninklijke huizen betaamt, kwam er geen enkele reactie van Charles c.s. Wél kwamen er reacties uit de kringen waar ook de eerder genoemde vogeldeskundigen en luchtmachthistorici zich ophouden. Zo reageerde bijv. David Adger (Professor of Linguistics van Queen Mary University en tevens  President van de The Linguistics Association of Great Britain): “The ‘ize’ spelling is an accurate representation of the Ancient Greek suffix from which it derives, which was roughly pronounced ‘idzo’. British English use of ‘ize’ is known as Oxford spelling and is used in publications of the Oxford University Press (including the
Oxford English Dictionary). Because of this link, academics (and the upper classes) often
regard the ‘ize’ versions to be proper British English. However, for words that don’t come from that Ancient Greek affix, like analyse, for example, OUP sticks with the ‘ise’ spelling, while American English has generalized even to those words.  However, ‘ise’ is more widely used, and was adopted at different stages in history – for example The Times switched to this usage in 1992”. 

Met andere woorden: -ize eindjes in de woorden die prins Charles gebruikt, is het originele (15e-16e eeuwse) Engels. Gestolen door de Amerikanen (met name door de heer Webster, lees hier) maar door prins Charles weer teruggegeven aan het Engelse volk.

En wij, Nederlanders, maar voortdurend hengelen naar “(spellings)regels”. Regels, regels, er zijn geen regels. Of tenminste… veel minder dan u denkt! (Lees hier over meer spellingsperikelen).