Plain English (1)

Naast the 7 Cs of Writing (zie hiernaast) vormt het gebruik van Plain English een rode draad in onze workshops Legal English Writing Skills. Plain English is in het kort: het vermijden van onnodig complex taalgebruik (en dan met name in ambtelijke en juridische stukken).

In Nederland wordt hier nog steeds een beetje lacherig over gedaan; het woord “jip-en janneketaal” valt dan al vlug en dan weet je het wel… “oh, kleutertaal, bedoel je…” (dank je wel, Bas Eenhoorn!). Engelstalige landen pakken de strijd tegen Legalese, Gobbledygook en Drivel een stuk serieuzer aan. Organisaties als de Plain English Campaign in Groot-Brittanië en de Plain English Movement in de Verenigde Staten timmeren flink aan de weg. Het resultaat is dat meer en meer (overheids)organisaties verplichten (en verplicht worden!) om Plain English te gebruiken. Zie bijv. www.sec.gov/interps/legal/cfslb7a.htm van de US Securities and Exchange Commision.

Plain English is veel meer dan het alleen het vemijden van (juridisch en ambtelijk) jargon en moeilijke woorden; het gaat óók over duidelijk, compact en begrijpelijk schrijven (Conciseness en Clarity). En het gaat over samenhang binnen een tekst, een alinea en een zin (Cohesion). Onderzoek wijst uit dat lezers helemaal geen moeite hebben met langere zinnen als de schrijver maar zorgt voor een duidelijke samenhang binnen een tekst én binnen een zin.

Voor niet-moedertaalsprekers (en dus ook voor Nederlandse advocaten) die in het Engels schrijven, is het gebruik van Plain English nóg belangrijker. De meeste mensen hebben namelijk weinig kaas gegeten van verschillende stijlen en registers in een andere taal. Weet u bijvoorbeeld altijd goed te kiezen tussen vulgair-informeel-neutraal-formeel-archaïsch? En als u dat voor een bepaalde zegswijze wél weet, kunt u dat dan ook in uw hele tekst volhouden (Consistency)? Wij kunnen veel voorbeelden geven van waar dat mis gaat… De Plain English-beweging probeert dit soort zaken te elimineren opdat teksten voor de lezer makkelijker en sneller te begrijpen zijn.

Want daar gaat het tenslotte om: de lezer! Als uw lezer immers goed onderlegd is in juridisch taalgebruik en zichzelf ook vaak in archaïsch jargongebruik onderdompelt, is de noodzaak om Plain English te gebruiken een stuk kleiner… Maar hoe vaak komt u deze lezers tegen? Minder en minder, als het aan de Plain English-beweging ligt.

We zullen in de Branch Out Legal English Blog regelmatig terugkomen op Plain English (óók op argumenten van tegenstanders van het gebruik van Plain English). Volgende week over archaïsmen als henceforth, hereinafter of (het in het Engels bijna NOOIT, en door Nederlanders bijna ALTIJD, gebruikte): hereby en herewith.

Graag willen afsluiten met de wijze woorden van judge Floyd Abrahams: “The difficult task, after one learns how to think as a lawyer, is relearning how to write like a human being”.

PS:
www.plainenglish.co.uk geeft op de openingspagina een uitputtende lijst “a-z of alternative words” voor legalese.