Als vervolg op de workshops Legal English Writing Skills heeft Branch Out de workshop Contract Drafting – Best practices geschreven. Wij hebben deze workshop een aantal keer verzorgd voor internationaal opererende advocatenkantoren en hoewel het algemene niveau Engels behoorlijk hoog ligt, is ons een aantal dingen opgevallen. Hieronder volgt een korte bloemlezing:

Verreweg de meeste problemen ontstaan door een wildgroei aan Copy/Paste.  Hierdoor staan er vaak elkaar tegensprekende bepalingen in (door Nederlandse juristen geschreven) Engelstalige contracten. En de vraag rijst dan welke bepaling bij een eventuele rechtszaak door de rechtbank wordt geaccepteerd. Copy/Paste (plus het feit dat een contract vaak door verschillende mensen wordt geschreven) zorgt er verder voor dat er verschillende spellingen (Brits-Engels/Amerikaans-Engels) door elkaar heen worden gebruikt. En hoewel een rechter hier nog wel vergevingsgezind tegenover zal staan, kan dit voor de cliënt
verwarrend overkomen. Bovendien is het nog maar de vraag of een Engels woord dezelfde juridische lading heeft voor een Amerikaan of een Brit…

Verwarring, veroorzaakt door meerdere schrijvers, treedt ook vaak op bij verschillende schrijfstijlen. Regelmatig zien we (zelfs in één en dezelfde zin!) bijvoorbeeld de woorden: must en have to staan. En hoewel native speakers over het algemeen weten dat dit
synoniemen zijn, kan een niet-native speaker hier tamelijk van in de war raken.

Verder zijn juristen (Nederlandstalige én Engelstalige) dol op het woordje shall, en al
helemaal in contracten… Het vervelende aan shall echter, is dat het, naast het feit dat het tamelijk ouderwets is, zo veel kan betekenen. Veel beter (dwz. éénduidiger) is het als je shall gewoon vervangt door datgene wat je écht bedoelt, ofwel: will, may, must, of gewoon een tegenwoordige tijd. Nog erger is het als juristen in één zijn shall gebruiken en in de
volgende zin will, terwijl men toch hetzelfde bedoelt.

Grote ambiguïteit wordt veroorzaakt door het gebruik van de voorwaardelijke wijs (de
conditionals). Het Engels kent, i.t.t. het Nederlands, vier verschillende conditionals. Eentje om iets algemeens uit te drukken, eentje om een waarschijnlijkheid te geven, eentje om een hypothese naar voren te brengen (If I were rich man…) en eentje om een onmogelijke situatie te schilderen. U kunt zich waarschijnlijk wel voorstellen wat een verkeerd gebruik van zo’n conditional in een eventuele rechtszaak veroorzaakt…

Dan zijn er natuurlijk nog verschillende juridische concepten die afhankelijk zijn van de verschillende soorten rechtssystemen (over het algemeen: common law in overwegend
Angelsaksische landen en civil law in de overige landen). Is het Engelse woord voor
“ontbinden” bijvoorbeeld nou rescind, repudiate, terminate, dissolve of gewoon cancel? Allemaal woorden met een licht andere juridische lading. En heeft het eigenlijk überhaupt wel een juridische lading onder een ander rechtssysteem? Slechts weinigen weten de
subtiele verschillen (en daarom worden die woorden dan vaak ook tussen haakje gevolgd door het Nederlandse woord), maar helemaal ingewikkeld wordt het als de schrijver eerst
cancel gebruikt en even verderop terminate.

Wij zouden deze bloemlezing nog veel langer kunnen maken (bijv. het overmatige gebruik van if not ipv. unless) maar ten slotte willen wij hier alleen nog opmerken dat (mede door al dat plak- en knipwerk en eeuwig boilerplate-gebruik) door Nederlanders in het Engels geschreven contracten zo langzamerhand wel érg outdated overkomen. De herebys,
herewiths, en hereinafter referred tos (etc. etc.) zijn niet van de lucht. Inderdaad,
allemaal woorden die je in door Engelstaligen geschreven contracten óók nog steeds tegenkomt, maar een modern kantoor probeert die vandaag de dag zo veel mogelijk te voorkomen. In de meeste (Engelstalige) wetgeving zijn ze zelfs al verboden, en is het
gebruik van Plain English verplicht. Nu de rest van de juridische wereld nog.

Kortom, ons (wees gerust: niet-bindende) oordeel: ambigue, ouderwets, wijdlopig en vaak verwarrend met, onder Nederlands recht, veel overbodigs. Dáár valt iets aan te doen…