Vorige week schreef ik hier over de invloed van Romaanse talen (m.n. Latijn en Frans) op het ontstaan van het Engels zoals wij dat nu kennen (hier nog eens te lezen). Ik schreef dat het in de 14e en 15e eeuw nog niet zo makkelijk was om van die Romaanse invloeden af te komen. In de pakweg twee eeuwen daarvoor was het rechtssysteem dusdanig ontwikkeld dat ze niet goed wisten wat ze moesten doen met al die Romaanse woorden waarin zo veel vonnissen waren voltrokken, wetten geschreven en contracten waren opgesteld. Die
terminologie kon toch niet zo maar bij het afval van de geschiedenis worden gezet, of wel?
Daarom kwamen ze met een doeltreffende oplossing: waarom niet gewoon beide talen
gebruiken? Vandaar dat we nu opgescheept zitten met een idiote hoeveelheid dubbel-
heden (legal doublets) en zelfs driedubbelheden (legal triplets). Al die doublets en triplets bevatten woorden van zowel Romaanse als Angelsaksische oorsprong. Vorige week gaf ik al elf voorbeelden van die legal doublets, maar die lijst is moeiteloos uit te breiden. Voorbeelden van legal triplets zijn (o.m.): cancel, annul and set aside; give, devise and bequeath; name, constitute and appoint of sign, seal and deliver. Meer voorbeelden? Klik hier.
In die tijd werden advocaten ook nog eens per (geschreven) woord betaald, dus behalve dat advocaten uit het oogpunt van veronderstelde juridische volledigheid adjudged, signed and agreed schreven, leverde dat 4 x meer op dan alleen maar signed.
Doublets en triplets zijn een onuitputtelijke bron van informatie en vermaak voor (o.a.)
Legal English Blog-schrijvers. Lees eerdere blogs over bijv. null and void , breaking and
entering of assault and battery.
Daarnaast, echter, kunnen doublets en triplets ook nog steeds (600 jaar later!) voor
rechtszaken zorgen. Neem nu bijv. indemnify and hold harmless. Ken Adams schrijft in A Manual of Style for Contract Drafting hierover: it’s much clearer and safer to use just
‘indemnify’. Daarnaast beschouwt Black’s Law Dictionary beide woorden als synoniemen waarbij hold harmless gedefinieerd wordt als: to absolve (another party) from any
responsibility for damage or other liability arising from the transaction; INDEMNIFY. Bryan Garner concludeert in zijn Dictionary of Legal Usage dat The evidence is overwhelming that indemnify and hold harmless are perfectly synonymous.
De juridische praktijk echter is weerbarstiger. Aan de ene kant oordeelt de rechter in
Majkowski v. American Imaging Management: As a result of traditional usage, the phrase
‘indemnify and hold harmless’ just naturally rolls off the tongue (and out of the word
processors) of American commercial lawyers. The two terms almost always go together.
Indeed, modern authorities confirm that ‘hold harmless’ has little, if any, different meaning than the word ‘indemnify.
Maar aan de andere kant geeft Mellinkoff in zijn Dictionary of American Legal Usage, dat
indemnify can also mean “reimburse for any damage,” a narrower meaning than that of hold harmless. Hetgeen andere rechters weer doet besluiten dat the terms ‘indemnify’ and ‘hold harmless’ refer to slightly different legal remedies (United States v. Contract Mgmt.). In de Canadese zaak Stewart Title Guarantee Company v. Zeppieri zegt de rechter dat the
contractual obligation hold harmless is, in my view, broader than that of indemnification.
Tsja, zegt u het maar… Wat doen Nederlanders eigenlijk met die indemnify and hold
harmless? Een korte blik op www.linguee.com leert ons dat “vrijwaren” het meest gebruikt wordt. Bijna net zo vaak wordt “schadeloos stellen” gebruikt, en de meest letterlijke
vertalingen gebruiken gewoon de Nederlandse doublet “vrijwaren en schadeloos stellen”. Bij Linguee echter, weet je nooit met zekerheid wat nu de brontekst was: het Engelse
indemnify and hold harmless dat in het Nederlands overgezet moest worden? Of het
Nederlandse “vrijwaren” dat in het Engels uitgedrukt moest worden.
Als iemand weet heeft van een Nederlands vonnis hierover, dan houd ik me van harte
aanbevolen!!!